Dyskryminacja pracownika – obalamy mity! To powr贸t do Waszego zdecydowanie ulubionego cyklu na blogu 馃檪
Pisa艂am tutaj niedawno o dyskryminacji klient贸w restauracji (a dok艂adnie tu), dzi艣 przyjrz臋 si臋 problemowi dyskryminacji pracownika. Od razu Ci powiem, 偶e ten temat jeszcze niedawno nie by艂 na mojej li艣cie temat贸w must have do poruszenia na blogu.
I cyk.. wieczorem 13 listopada na jednej z grup gastronomicznych pojawi艂a si臋 informacja, 偶e jeden z warszawskich wegebar贸w postanowi艂 zatrudnia膰 wy艂膮cznie.. wegan i wegetarian.
W mailu do kandydata do pracy t艂umaczyli to nast臋puj膮co:
Naszym kryterium rekrutacji聽 jest wegetarianizm/weganizm, gdy偶 mi臋so偶ercy nie do ko艅ca podzielaj膮 nasz膮 misj臋..
Na grupie natychmiast rozgorza艂a dyskusja na 211 lajk贸w i 145 komentarzy, czy to przypadkiem nie dyskryminacja pracownika ze wzgl臋du na zwyczaje 偶ywieniowe.
Temat przyznasz bardzo ciekawy, cho膰 w ca艂ej tej dyskusji uderzy艂o mnie jednak co innego.
Powtarzane w tym w膮tku nieprawdziwe informacje, by艂y wr臋cz szokuj膮ce. Zak艂adam, 偶e dyskutanci reprezentowali obie grupy – zar贸wno pracodawc贸w, jak i pracownik贸w. I je偶eli ma to by膰 艣rednia, obrazuj膮ca to co wiemy o dyskryminacji, to wypada ona naprawd臋 blado.
Tym sposobem temat dyskryminacji pracownika zas艂u偶y艂 sobie na wpis w ulubionej przez Czytelnik贸w bloga formule obalania mit贸w…
Nie przed艂u偶aj膮c..
MIT nr 1. Dyskryminacja pracownika dotyczy tylko pracy w firmach pa艅stwowych.
… ekhm.. nie, to nieprawda, uwierz mi.
Nie wiem w og贸le sk膮d komu艣 wzi膮艂 si臋 taki pomys艂. Dyskryminacja uregulowana jest w Kodeksie pracy. Nic nie wiadomo mi o tym, aby Kodeks pracy obowi膮zywa艂 za艣 wy艂膮cznie urz臋dnik贸w czy pracownik贸w przedsi臋biorstw pa艅stwowych. Bynajmniej przepisy Kodeksu pracy o tym nie wspominaj膮. Cho膰 faktycznie Kodeks pochodzi z czas贸w minionych bo a偶 z 1974 roku, to zapewniam Was, 偶e obejmuje zar贸wno pracownik贸w sektora prywatnego, jak i pa艅stwowego.
A w og贸le jak to tak.. To znaczy, 偶e we wszelkich korpo nie mo偶emy mie膰 do czynienia z dyskryminacj膮 pracownika? Przecie偶 wielkie korporacje to prawie wy艂膮cznie przedsi臋biorstwa prywatne.. I to w艂a艣nie cz臋sto tam dochodzi do dyskryminacji poszczeg贸lnych pracownik贸w b膮d藕 kandydat贸w do pracy. Ju偶 tylko ten przyk艂ad pokazuje, jak bezsensowna musia艂aby by膰 to zasada 馃檪
Tak wi臋c, podsumowuj膮c, dyskryminacja pracownika dotyczy pracy w ka偶dym sektorze – zar贸wno prywatnym, jak i pa艅stwowym. Je偶eli chodzi tylko o to, 偶e wegebar to przedsi臋biorstwo prywatne to na pewno mi臋so偶erny kandydat do pracy w wegebarze mo偶e by膰 dyskryminowany.
MIT nr 2. Dyskryminacja dotyczy tylko pracownik贸w, a nie kandydat贸w do pracy.
O losie! Nie, nie i jeszcze raz nie. Zapewniam, 偶e dyskryminacja聽 pojawia si臋 ju偶 na etapie rekrutacji.
Kodeks pracy wskazuje na to wprost:
Za naruszenie zasady r贸wnego traktowania w zatrudnieniu uwa偶a si臋 r贸偶nicowanie przez pracodawc臋 sytuacji pracownika, kt贸rego skutkiem jest w szczeg贸lno艣ci.. odmowa nawi膮zania stosunku pracy.
Z dyskryminacj膮 czy nier贸wnym traktowaniem mo偶emy mie膰 zatem do czynienia zar贸wno w zakresie nawi膮zania stosunku pracy, 艣wiadczenia pracy, jak i rozwi膮zania stosunku pracy. Co wi臋cej, cz臋sto do nier贸wnego traktowania dochodzi w艂a艣nie jeszcze na etapie rekrutacji. Kiedy pracodawca nie kieruje si臋 obiektywnymi przes艂ankami dla zatrudnienia danego kandydata. A co wi臋cej, mimo i偶 dany kandydat posiada najlepsze wykszta艂cenie czy najd艂u偶szy sta偶, kt贸ry powinien przekona膰 pracodawc臋 do zatrudnieniu takiego delikwenta, ten zatrudnia kogo艣 innego bo nie pasuje mu jaka艣 cecha u „obiektywnie najlepszego kandydata”.
S膮d Najwy偶szy wskazuje wprost, i偶:
do niedozwolonych kryteri贸w r贸偶nicowania sytuacji pracownik贸w (i kandydat贸w do pracy) zalicza si臋 te, kt贸re nie maj膮 oparcia w odr臋bno艣ciach zwi膮zanych z obowi膮zkami pracownika, sposobem ich wykonania czy te偶 kwalifikacjami oraz przymioty osobiste pracownika, niezwi膮zane z wykonywan膮 prac膮.
Czy fakt jedzenia mi臋sa dyskwalifikuje osob臋 do pracy na barze w wegebarze? Czy fakt bycia wegetarianinem dowodzi tego, 偶e kto艣 nie nadaje si臋 do pracy w burgerowni? A czy abstynent nie mo偶e pracowa膰 w knajpie serwuj膮cej rzemie艣lnicze piwo?
Nie wiem jak Ty, ale jak na wszystkie trzy pytania tak w duchu odpowiedzia艂am sobie przecz膮co. Je偶eli kto艣 jest dobry w swojej pracy, jako wegetarianin mo偶e dobrze sma偶y膰 burgery. Jako mi臋so偶erca mo偶e dobrze sprzedawa膰 jedzenie wege. A jako abstynent mo偶e nauczy膰 si臋 wszystkiego聽 o piwnych stylach i by膰 prawdziw膮 skarbnic膮 wiedzy dla Klient贸w pubu z piwem kraftowym 馃槈
MIT nr 3. Dyskryminacja pracownika wyst臋puje tylko w przypadku um贸w o prac臋. W przypadku innych form zatrudnienia nie ma zastosowania.
Zdecydowanie nieprawda!
Faktycznie, w przypadku kandydat贸w do pracy, zakaz dyskryminacji i nakaz niedyskryminacji reguluje Kodeks pracy. Z powod贸w oczywistych nie obejmuje on jednak potencjalnych zleceniobiorc贸w.
Jednocze艣nie tzw. ustawa antydyskryminacyjna wprost wskazuje, i偶:
ustaw臋 stosuje si臋 w zakresie warunk贸w podejmowania i wykonywania dzia艂alno艣ci gospodarczej lub zawodowej, w tym w szczeg贸lno艣ci w ramach stosunku pracy albo pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Ustawa wprost odnosi si臋 r贸wnie偶 do wyboru drugiej strony umowy. I tak:
Ustawy nie stosuje si臋 do wyboru drugiej strony umowy, o ile tylko nie jest on oparty na p艂ci, rasie, pochodzeniu etnicznym b膮d藕 narodowo艣ci.
Z powy偶szego jednoznacznie wynika zatem, 偶e dyskryminacja dotyczy tak偶e zleceniobiorc贸w. Co wi臋cej, zasady odnosz膮ce si臋 do dyskryminacji odnosz膮 si臋 nie tylko do czasu samego obowi膮zywania umowy, ale dotycz膮 tak偶e okresu, w kt贸rym dochodzi dopiero do nawi膮zania wsp贸艂pracy. Dlatego musisz pami臋ta膰, 偶e mo偶esz si臋 dopu艣ci膰 dyskryminacji tak偶e w stosunku do swojego zleceniobiorcy. Nie tylko pracownika.
Czy zatem sam fakt, i偶 wegebar szukaj膮cy do pracy wy艂膮cznie wegetarian zamierza zawrze膰 z nimi umow臋 cywilnoprawn膮 zamiast umowy zlecenia mo偶e przes膮dza膰 o tym, i偶 ich zachowanie nie stanowi dyskryminacji?
Mo偶na pokusi膰 si臋 o stwierdzenie, 偶e tak 馃檪 Zr贸偶nicowanie wymaga艅 zleceniodawcy wobec przysz艂ego zleceniobiorcy nie opiera si臋 bowiem w tym przypadku ani na rasie ani na p艂ci, pochodzeniu etnicznym czy narodowo艣ci.
Ale zatrudnienie w oparciu o umow臋 cywilnoprawn膮 mo偶e zosta膰 zakwestionowane jako nieodpowiednia forma prawna dla zatrudnienia obs艂ugi wegebaru. Je偶eli聽 zleceniobiorcy w zasadzie maj膮 by膰 pracownikami, tylko takimi, do kt贸rych nie zamierza si臋 stosowa膰 Kodeksu pracy, a wi臋c umowa cywilnoprawna ma by膰 w tym przypadku jedynie pozorna, to tak naprawd臋 powinni艣my stosowa膰 zasady z Kodeksu pracy.
A je偶eli nasz zleceniobiorca poczuje si臋 dyskryminowany na etapie rekrutacji to mo偶e nie tylko wykaza膰 dyskryminacj臋. R贸wnie偶 mo偶e wykaza膰, 偶e co艣 majstrowali艣my przy formie umowy, jak膮 proponujemy kandydatowi.
Wychodzi wi臋c na to, 偶e w przypadku zleceniobiorc贸w powinni艣my uwa偶a膰 podw贸jnie 馃槈
MIT nr 4. To dyskryminacja, na pewno. 呕eby jej unikn膮膰, za Zachodzie (?!) nie s膮 wymagane nawet zdj臋cia w CV.
No tu to ju偶 pad艂am i nie mog艂am wsta膰.
Zdj臋cia w CV nie s膮 wymagane ani na Zachodzie, ani w Polsce!
Co wi臋cej! Pracodawca nie ma prawa 偶膮da膰 od Ciebie umieszczenia zdj臋cia w CV. Wynika to bezpo艣rednio z Kodeksu pracy. Brak jest co prawda analogicznej regulacji odno艣nie zleceniobiorc贸w jednak zgodnie z og贸lnymi regu艂ami rz膮dz膮cymi przetwarzaniem danych osobowych powinni艣my pobiera膰 tylko te dane, kt贸re s膮 nam rzeczywi艣cie potrzebne do wyboru zleceniobiorcy. Zdj臋cie na pewno do nich za艣 nie nale偶y.
Tak wi臋c niezale偶nie od tego czy rekrutujemy pracownika czy zleceniobiorc臋, nie powinni艣my pobiera膰 jego zdj臋cia. Chyba, 偶e osoba rekrutowana zamie艣ci zdj臋cie ze swojej w艂asnej woli i na pi艣mie wyrazi zgod臋 na przetwarzanie jej wizerunku. Tak jak na Zachodzie 馃槈
Pisa艂am o tym wi臋cej, we wpisie dotycz膮cym danych osobowych kandydata do pracy, 偶eby si臋 do niego przenie艣膰 wystarczy klikn膮膰 w link. A przenie艣膰 si臋 warto. Bo znajdziesz tam naprawd臋 sporo informacji odno艣nie tego, co powinno zawiera膰 og艂oszenie o pracy.
***
A co z naszym kandydatem do pracy w wegebarze?
Moim zdaniem bycie wegetarianinem nie jest rzeczywistym i decyduj膮cym wymaganiem zawodowym stawianym kandydatowi do pracy w wegebarze. Nie uzasadnia dopytywania czy kto艣 jest wege czy te偶 nie. Rozumiem, 偶e poprzedni mi臋so偶ercy nie sprawdzili si臋 w roli kreatywnych sprzedawc贸w da艅 wegetaria艅skich. Ale to wcale聽 nie oznacza jeszcze, 偶e rykoszetem powinni dosta膰 pozostali ch臋tni do pracy.
Oczywi艣cie mo偶esz uzasadnia膰, i偶 wegetarianizm to nie dieta, a 艣wiatopogl膮d, ale to nie zmienia postaci rzeczy, 偶e w mojej ocenie to dalej dyskryminacja pracownika. No bo dyskryminujesz z uwagi na 艣wiatopogl膮d. Zgodnie z prawem r贸偶nicowa膰 pracownik贸w z uwagi na przekonania religijne i 艣wiatopogl膮d mog膮 jedynie ko艣cio艂y i zwi膮zki wyznaniowe. Ale tak偶e one nie mog膮 tego robi膰 dowolnie. Musz膮 spe艂ni膰 okre艣lone warunki. Tylko rodzaj pracy musi uzasadnia膰 jakiekolwiek wymogi wzgl臋dem pracownik贸w. Tak偶e w parafii 艣w. Miko艂aja w Gda艅sku mo偶e pracowa膰 sprz膮taczka, kt贸ra jest ateistk膮.
Je偶eli kto艣 si臋 nie nadaje do tej pracy nale偶y go zwolni膰. Zwolnienie z pewno艣ci膮 nie b臋dzie dyskryminacj膮, bo b臋dzie istnia艂a uzasadniona przyczyna, dla kt贸rej rozwi膮zujecie stosunek pracy b膮d藕 umow臋 cywilnoprawn膮. I nie b臋dzie to kryterium jedzenia b膮d藕 niejedzenia mi臋sa, ale obiektywna niska ocena pracy na danym stanowisku. Tak wiem to zajmie Tw贸j czas, poniesiesz koszty. Ale – przynajmniej w mojej ocenie – nie mo偶esz skre艣la膰 wszystkich nie-wegetarian bo kilku z nich nie nadawa艂o si臋 do pracy w barze wegetaria艅skim.
Zapytam jednak inaczej?
A dlaczego zamiast pyta膰 o diet臋 na etapie sk艂adania CV nie porozmawia膰 z kandydatem do pracy w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej na temat jego faktycznej wiedzy o kuchni wegetaria艅skiej, znajomo艣ci potraw i sk艂adnik贸w? By膰 mo偶e taka osoba by艂a w przesz艂o艣ci wegetarianinem, ale z jakich艣 powod贸w jej tylko wiadomych z diety zrezygnowa艂a. Mo偶e chcia艂aby przej艣膰 na wegetarianizm, ale z jakich艣 powod贸w (jej tylko wiadomych) tego nie robi, ale interesuje si臋 diet膮 wegetaria艅sk膮 i b臋dzie 艣wietnym pracownikiem? A mo偶e kto艣 po prostu interesuje si臋 r贸偶nymi dietami, sko艅czy艂 dietetyk臋, a mimo wszystko nawet sporadycznie je mi臋so. Znam wiele os贸b, kt贸re deklaruj膮, 偶e praktycznie nie jedz膮 mi臋sa. Zdarzy im si臋 mo偶e raz na tok. Poniewa偶 jednak im si臋 to zdarza, nie nazywaj膮 siebie wegetarianami. Czy takie osoby rzeczywi艣cie nie mog膮 u Ciebie pracowa膰?
Oceniaj膮c faktyczn膮 wiedz臋 na temat diety wegetaria艅skiej wybierzesz rzeczywi艣cie najlepszego kandydata, najbardziej kompetentnego na to stanowisko. Jednocze艣nie nikogo nie b臋dziesz zmusza艂 do okre艣lenia czy je mi臋so czy nie. Nikogo nie b臋dziesz ocenia艂 przez pryzmat jedzenia mi臋sa b膮d藕 nie, ale wy艂膮cznie poprzez jego rzeczywiste kompetencje.
Czy taki transparenty spos贸b rekrutacji nie jest lepszy ani偶eli dopytywanie o fakt jedzenia b膮d藕 nie mi臋sa przez kandydata do pracy w naszej restauracji? A przy tym masz pewno艣膰, 偶e Tw贸j spos贸b dzia艂ania to na pewno nie dyskryminacja pracownika.
PS. Pozdrawiam Ci臋 ciep艂o i s艂onecznie z pi臋knej Lizbony! Dopiero co zerkn臋艂am na ni膮 rano jednym okiem, a ju偶 偶a艂uj臋, 偶e sp臋dz臋 tu tylko kilka dni. 馃檪 Bom dia! 馃檪
{ 0 komentarze… dodaj teraz sw贸j }